نشر توسط:دکتر محمدصالح گرامی درباره : اقلیم شناسی , هواشناسی ,
Views 4939 تاریخ : جمعه 11 مهر 1393 نظرات (0)

در تصوير بالا خط قرمز دماهاي رخ داده در سطح 70 هكتوپاسكال استراتوسفر، بين خطوط مدار 65 تا 90 درجه شمالي را نشان مي دهد. خط چين سبز رنگ، ميانگين دما براي سري زمان هاي معين مي باشد، اين در حالي ست كه خطوط پيراموني خاكستري، بيانگر ركود دماهاي بالا و پايين استراتوسفري براي هر دوره زماني معين، در خلال ركورد چند دهه گذشته را نشان مي دهند.

به ركورد اخير دماها توجه كنيد، ما در شرايط گرمتر از نرمال واقع شده ايم، بطوريكه در طي هفته هاي اخير، بارها خط قرمز رنگ به سوي فرانرمال دمايي قرار گرفت. به نظر مي رسد، گرمايش امسال (2014) در سطح 70 هكتوپاسكال قدري بيش از سال گذشته غالب بوده ست، بطوريكه شما مي توانيد اين امر را درست در جانب چپ مركز تصوير فوق مشاهده نمائيد.

چرا اين شرايط براي زمستان آتي حائز اهميت مي باشد؟ دماهاي فرانرمال در استراتوسفر، يك پتانسيل مضاعف در جهت شكل گيري پرارتفاع پايدار برفراز مدار قطب شمال و عمده ناحيه عرض بالا محسوب مي گردد. ورتكس قطبي، يك سامانه كم فشار قوي از هواي سرد واقع شده در سرتاسر تروپوسفر و استراتوسفر بوده كه مي تواند در برهه هاي زماني كه استراتوسفر سردتر از نرمال مي باشد، نيرومند شده و در طي چيره گرمايش آن،‌ تضعيف گردد.

هنگامي كه گرماش غالب مي گردد، ساختار قوي پر ارتفاع مي تواند، نواحي شمالی را از عرض های سطوح پایین تا به سوی قطب جدا کرده، سبب اختلال در ورتکس قطبی شود. هنگام این امر، نواحی از ورتکس می تواند جدا شده و به عرض های پایین تر مهاجرت نماید (همانطور که ما در خلال زمستان گذشته مشاهده کردیم)، یا کل ناحیه ورتکس به سمت جنوب جابجا شود. اگر پر ارتفاع برای دوران زمانی طولانی در اطراف قطب شمال باقی بماند، می تواند بعنوان پر ارتفاع "بند آئی" در پی الگوی بلاکینگ بر سر راه جریانات غربی مانع ایجاد کرده، جریانات غربی را کند، متوقف و یا معکوس (شرق به غرب) نماید.

هنگامی که ما دماهای بالای نرمال را به سبب تاثیر گذاری آن بر سطح قطب شمال، مشاهده می کنیم، احتمال پر ارتفاع پايدار افزایش می یابد. نمودار بالا دماهاي رخ داده مدار 80 درجه شمالی (80th parallel) از نخستین روز سال تا به امروز را به ما نشان مي دهد. همانطور كه در طول تابستان خط قرمز رنگ پايين خط سبز بعنوان ميانگين دما قرار دارد، ما در اين برهه شاهد تداوم دماهای پایین تر از نرمال بوده ايم.

در 2 ماهه گذشته، دماهای مدار 80 درجه شمالی به طور دوره ای بالاتر از نرمال باقی بوده، تنها برای برهه های کوتاهی به میانگین رسید. مشاهده اخیر نشان می دهد دماها افت می کنند، اما ناهنجاری هنوز برای این موقع از سال بالای نرمال می باشد.

بعنوان خلاصه موارد فوق، دماهای بالاتر از هنجار در سرتاسر استراتوسفر و تروپوسفر، منجر به افزایش احتمال پدیده بند آئی (Blocking) پر ارتفاع در عرض های شمالی طی زمستان پیشرو خواهد شد، که می تواند منجر به افزایش احتمال زمستان سرد در آمریکای شمالی گردد.

گرمایش ضعیف استراتوسفری مبین زمستان آشفته پیشروست

به نظر می رسد، اولین رویداد مهم گرمایش استراتوسفری در نیمکره شمالی در حال رخداد بوده که می تواند یک علامت باشد، برای اینکه چه شرایطی پیش روی زمستان امسال ست.

انیمیشن بالا ناهنجاری های دما سطح 10 هکتوپاسکال استراتوسفر سرتاسر جهان، در طول ماه اخیر را نشان می دهد. نیمکره جنوبی در پایانِ بیش از یک رویداد ناگهانی استراتوسفری (SSW) بوده ست، اما ما در برهه فعلی به نیمکره شمالی متمرکز می شویم.

به آنچه که در طول روزهای اخیر بر فراز کانادا و گرینلند روی داده ست، نگاه کنید. ما هجوم شمال سوي ناهنجاری های فرانرمال دما را از کانادا به سوی گرینلند و سپس اکنون سرتاسر قطب شمال شاهد بوديم. در زمستان، هنگامی که این وقايع حادث می شوند، رخداد سرمايش ممکن ست در عرض های پایین تر، حدود 4-2 هفته پس از این رویداد، انتظار رود. این گرمایش بسیار کوچک بوده، بنابر این انتظار هر گونه سرمایش معنی دار ناشی از آن نمی رود.

اگر ما به همان انیمیشن نگاه کنیم، در سطح 50 هکتوپاسکال استراتوسفر (به طور کل میانه استراتوسفر) نيز، همچناننواری از گرمایش رانده شده به سوی شمال از کانادا به گرینلند و به واقع گسترش غربسو به سوی آرام بطوریکه گرمایش به سوی قطب رانده می شود را مشاهده مي كنيم. حضور این گرما در سراسر استراتوسفر فوقانی و تحتانی به معناي تنها یک رويداد گرمایش نیست، اما براي دوران ابتدائي فصل رخداد گرمایش استراتوسفری، تا حدی مهم می باشد.

همه اینها ممکن ست اشاره به چگوني شرايط زمستانی باشد که ما در این فصل مشاهده خواهیم کرد. اکنون كه استراتوسفر تا حدی نسبت به هجوم هوای گرم واكنش نشان مي دهد، آن مي تواند به معنای اين باشد كه، ورتکس قطب شمال تروپوسفر و استراتوسفر، ممکن ست به طور معنی داری طی زمستان پيشرو ضعیف شده، احتمالا منجر به فراوانی بیشتر وقوع شرایط زمستانی شود. احتمال تضعیف ورتکس قطبی به جهت نامطلوبي بادهای استراتوسفری برای شكل گيري یک ورتکس قطبی قوي، افزايش مي يابد.

منبع:http://irmancy.ir/